Niet langer ondersteunde browser:
Het ziet ernaar uit dat wij uw browser niet meer ondersteunen. Hierdoor kunnen sommige features niet werken.
Keukens-info.be keuken inspiratie & advies
Keukens-info.be

Een spatwand is onmisbaar

Elke keuken heeft een spatwand nodig. Deze dienen om, zoals de naam het zelf zegt, het spatten van water en vet tegen te houden. Ze worden geplaatst achter de spoelbak en achter het kookfornuis. Ze bestaan uit materialen die zeer goed bestand zijn tegen vocht en vetten. Voor spatwanden achter het fornuis komt hier nog bij dat ze bestand moeten zijn tegen hogere temparaturen.

Indien ze goed geplaatst worden zullen ze het reinigen vergemakkelijken en dus de hygiene in de keuken bevorderen. Als er vocht tussen de spatwand en andere delen van de keuken komt zal dit na verloop van tijd schade aanbrengen. Er kan zich schimmel vormen of onderliggende houten structuren, zoals deze van de keuken kasten, kunnen verzwakken of rotten. Onaangename geuren zijn het gevolg. In het slechtste geval moet men grote delen van de keuken uitbreken en vernieuwen. Schenk dus voldoende aandacht aan het waterdicht maken tijdens de installatie.

Men heeft meestal de keuze uit materialen zoals tegels, roestvrij staal, natuursteen of glas. Deze 4 worden het meest gebruikt maar er bestaan nog andere materialen speciaal ontwikkeld voor dit gebruik. Materialen die van nature uit, dus zonder speciale behandeling, waterdicht zijn genieten de voorkeur. Deze materialen hebben het minste onderhoud nodig zoals opnieuw waterdicht maken. In de keuken is de vochtigheid algemeen genomen hoger dan in de rest van de woning. We vermijden dus het best om als spatwand in de keuken materialen te gebruiken zoals vezelplaat, hout, beton, of behangpapier. Deze materialen kan men uiteraard steeds waterdicht maken, maar dit proces zal men na verloop van tijd moeten herhalen om ze waterdicht te houden. Dit brengt dus extra kosten met zich mee en meer onderhoud.

Ook materialen die niet aan hoge temperaturen kunnen weerstaan maar wel waterdicht zijn mag men niet gebruiken achter het fornuis, zoals bv vinyl of pvc. Naar schatting heeft ongeveer 40% van alle oudere keukens heeft een slecht geplaatste spatwand of een spatwand uit minderwaardig materiaal. Indien er zich boven het werkblad kasten bevinden kan men best de spatwand doortrekken tot net onder deze kasten.

 

Kies de juiste achterwand voor uw keuken

Elke keuken heeft een achterwand nodig. Deze heeft tot doel om de muur achter het werkblad te beschermen tegen vocht en verontreinigingen. Vooral de wand achter de spoelbak en achter de kookplaat kunnen snel vochtig of vuil worden. Een achterwand kan uit vele soorten van materialen gemaakt worden die allen hun eigen nadelen en voordelen hebben. Uw keuze zal bepaald worden door uw persoonlijke voorkeur en uw budget.

In goedkopere woningen ziet men soms de gekste dingen die als achterwand moeten dienen maar die hiervoor helemaal niet geschikt zijn. Vooral de muur achter de kookplaat moet van het juiste materiaal voorzien worden omwille van de hoge temperaturen tijdens het koken. Wat zeker niet kan is een achterwand van hout, linoleum, vinyl, plastic, enz. Deze kunnen wel gebruikt worden achter de rest van het werkblad, alsook achter de spoelbak, maar blijft de vraag of u dit wel wil doen.

Dit zijn goedkope materialen die men vroeger vooral gebruikte om kleine huurwoningen te renoveren. Wanneer u een een dergelijke woning koopt zal u meestal een totale renovatie van de keuken willen doorvoeren. Dit geeft u wel de mogelijkheid om de juiste achterwand te kiezen die jaren zal meegaan en die weinig tot geen onderhoud nodig heeft.

Het meest voorkomende type van achterwand is nog steeds de gewone muurtegel. Deze is om te beginnen zeer goedkoop en kan in elke bouwmarkt aangekocht worden. Let op! Koop alleen tegels met een geglazuurde bovenkant omdat anders de tegel te poreus is waardoor vocht en vuil zich in het keramiek gaan vastzetten. Het aanbod is nagenoeg onbeperkt. U kan uw achterwand vrijwel elke kleur geven die u wenst want tegels bestaan er in duizenden tinten.

U hoeft de tegels ook niet op de klassieke manier te plaatsen. Zo kan u ze bijvoorbeeld schuin plaatsen, of grote tegels afwisselen met kleinere tegels, of met meerdere kleuren werken. Als de tegels goed opgevoegd worden dan heeft u een achterwand die nagenoeg onderhoudsvrij is en die zeer goed bestand is tegen krassen. Als u uw fantasie de vrije loop laat heeft u een achterwand in uw keuken die niemand anders heeft.

De duurdere keukens hebben een achterwand van duurzame materialen. Zo kan men natuursteen gebruiken als achterwand. Wel een woordje van waarschuwing hier, natuursteen heeft regelmatig onderhoud nodig en vetspatten kunnen ontsierende vlekken achterlaten die men maar moeilijk kan verwijderen. Volg zeker nauwgezet de aanwijzingen op van uw leverancier wanneer het over het behandelen en onderhouden van natuursteen gaat. Natuursteen heeft een warme uitstraling en geeft sfeer en diepte aan een keuken.

Een achterwand van roestvrij staal (RVS) treft men veelal aan in moderne of minimalistische keukens. Het materiaal heeft een koude uitstraling, maar met goede sfeerverlichting kan men dit effect grotendeels tegengaan. RVS is zeer onderhoudsvriendelijk. Het is bestand tegen vocht, vet, de meeste zuren, en hoge temperaturen. Met gewoon lauw water en zeep kan men deze achterwand perfect reinigen. Het enige nadeel is dat RVS na verloop van tijd krassen kan gaan vertonen. In het begin vallen deze wel op, maar na verloop van tijd krijgt de achterwand een geborsteld uiterlijk.

De glazen achterwand past in elke keuken. Glas is net als RVS zeer onderhoudsvriendelijk en kan eenvoudig gereinigd worden. Als het glas op een goede manier aan de muur bevestigd werd is het nagenoeg uitgesloten dat het breekt. De muur moet wel perfect recht zijn omdat er anders spanningen in het materiaal ontstaan waardoor bij de kleinste tik het glas breekt. Het is leverbaar in tal van kleuren en het is zelfs mogelijk om uw achterwand te personaliseren met motieven of foto’s die in het glas ingewerkt worden.

 

Spatwanden met tegels zijn goedkoop en onderhoudsvriendelijk

Veruit de goedkoopste oplossing voor de spatwand in de keuken is om tegels te gebruiken. Alle soorten tegels kunnen gebruikt worden, zolang ze maar geglazuurd zijn. Tegels kan men krijgen in allerlei kleuren en vormen. Ook tegels met een bepaald motief zijn vrij eenvoudig te vinden. Men hoeft zich geen zorgen te maken over hittebestendigheid aangezien tegels gebakken worden op een hoge temperatuur en ze dus altijd geschikt zijn voor gebruik als spatwand achter het fornuis.

Om te kunnen betegelen moet de muur in goede staat zijn. Vochtige muren dienen eerst uit te drogen. Oud behangpapier moet eerst verwijderd worden. Voer eerst de nodige herstellingen uit aan de muur zoals het opvullen van gaatjes of het opnieuw voegen. Wacht na deze herstellingen lang genoeg zodat de plaaster of cement waar u mee hebt gewerkt goed is uitgedroogd.

Tegellijm droogt vrij snel, dus bestrijk nooit een te grote oppervlakte met lijm. Het beste kan men een deel van de muur met een lijmkam insmeren met een oppervlakte voor maximaal 4 tegels. Wil men een zeer goede hechting bekomen dan kan men op de achterzijde van de tegel ook lijm aanbrengen.

Druk de tegel tegen de wand en breng hem op de juiste plaats door langzaam heen en weer te bewegen met de tegel. Hierdoor komt de lijm op de achterzijde van de tegel goed in kontakt met de lijm op de muur. Gebruik de waterpas om te kijken of men recht blijf bij het plaatsen van de volgende tegels. Kijk ook regelmatig na of alle tegels ook aan de voorzijde gelijk zijn. Tegels die te ver uitsteken kan men makkelijk een beetje dieper duwen. Maak ook gebruik van zogenaamde kruisjes om alle voegen even breed te maken.

Na het opdrogen van de lijm kan men deze kruisjes verwijderen en kan men beginnen met voegen. Gebruik voegcement die waterdicht en schimmelwerend is. Een speciaalzaak zal u dit kunnen leveren. Maak de buitenste randen van de spatwand waterdicht met silicone.

 

Spatwanden in natuursteen zijn elegant maar prijzig

De meeste mensen die aan natuursteen voor de keuken denken gaan van de veronderstelling uit dat dit een materiaal is dat geen onderhoud nodig heeft. Meestal ontstaat hierdoor geruime tijd na de plaatsing van natuursteen schade aan de steen. De keuken is nog steeds een vrij agressieve omgeving, voor alle materialen.

Natuursteen moet gereinigd, beschermd, en waar nodig gerestaureerd worden. Het gebruik van de juiste producten en een periodiek onderhoudsschema zullen er voor zorgen dat u in uw keuken nog lang kan genieten van dit prachtige natuurproduct. Om een goed onderhoudsschema op te stellen moet men eerst weten welke soort van natuursteen men heeft. Verschillende soorten natuursteen hebben een verschillende samenstelling. Deze soorten reageren niet allemaal op dezelfde manier op reinigingsmiddelen die in keukens gebruikt worden.

Leisteen:
Heeft een glad oppervlak en is verkrijgbaar in verschillende hardheden. De hardste soort kan gepolijst worden. Meest voorkomende kleuren zijn: zwart, grijs, wit, geel en bruin. Deze steensoort zal sneller vlekken vertonen dan marmer. Is niet goed bestand tegen zuur.

Travertine:
Meestal crème of roodkleurige natuursteen. Heeft dezelfde eigenschappen als leisteen en is van dezelfde famillie. Deze steensoort heeft talloze kleine gaatjes. Indien men deze soort gebruikt moeten de gaatjes gedicht worden door de steen te behandelen met producten. Als men dit niet doet vraagt deze steensoort veel onderhoud.

Marmer:
Deze populaire natuursteen is gewone leisteen die onder invloed van warmte en druk in de aarde gesmolten is en nadien uitgekristalliseerd is tot marmer. Is verkrijgbaar in vele kleuren en meestal sterk doortrokken van zogenaamde aders. Een algemene vergissing is dat deze natuursteen uitermate geschikt is voor de keuken omdat hij hard is. Marmer is inderdaad harder dan leisteen, maar niet veel. Met het juiste onderhoud kan hij gebruikt worden.

Graniet:
Komt meestal voor in donkere kleuren. Graniet bestaat voor een deel uit quartz en is zeer hard. Alleen zuivere quartz, topaz, corundum en diamand zijn harder. Het is makkelijker te onderhouden dan marmer. Graniet is in mindere mate poreus. Dus eerst de steen toch best behandelen met porieenvuller.

 

Spatwanden in natuursteen moeten onderhouden worden

De delicate kleuren van natuursteen kunnen veranderen onder invloed van verkeerd onderhoud en zonlicht. Het gebruik van de verkeerde chemische reinigingsmiddelen kan schade toebrengen die zeer moeilijk of niet meer te herstellen is.

Er bestaan 2 soorten van onderhoudsproducten voor natuursteen. Enerzijds hebben we deze op basis van water zoals neutrale zepen, ammoniac en bleekwater en anderzijds deze op basis van oplosmiddelen zoals verfverdunner, dichtingsproducten en alcohol. Vraag steeds raad over de steen die u koopt en laat u informeren over de onderhoudsproducten die u nodig hebt. Natuursteen kan een aanwinst betekenen voor uw keuken, maar bij verkeerd onderhoud is het binnen de kortste keren een doorn in het oog.

Er bestaan dichtingsmiddelen voor natuursteen. Laat u ook hierover eerst grondig informeren. Volg de gebruiksaanwijzing nauwgezet. Zorg ervoor dat u bij uw bestelling de exacte afmetingen kan opgeven van de steen die u nodig hebt. Het is vrijwel onmogelijk om achteraf zelf nog wijzigingen aan de steen aan te brengen. Natuursteen wordt verzaagd met behulp van diamandzagen, niet echt iets dat de meeste doe het zelvers in huis hebben. U kan ook de dikte van de steen bepalen. Als spatwand hoeft deze niet heel dik te zijn.

Het plaatsen kan soms wel eens problemen opleveren omwille van het gewicht. Zorg ervoor dat er iemand bij u in de keuken is die een handje kan toesteken. Natuursteen is wel hard, maar ook breekbaar. Als voorbereiding moet de muur, net zoals bij alle andere materialen die men gebruikt, droog, vet- en stofvrij zijn, en liefst zo effen mogelijk. Het gewicht van dergelijke spatwand vereist een zeer sterke lijm. Na een nacht drogen kan men de naden aan de zijkant afwerken met silicone. Dergelijke spatwand is echt een aanwinst voor uw keuken. Bij een goed onderhoud hebt u hier jaren plezier van.

 

Spatwanden in glas zijn slijtvast en hygienisch

Een spatwand van glas vind men meestal terug in een moderne keuken. Ze zijn verkrijgbaar in alle denkbare afmetingen, kleuren, vormen en designs. Ze kunnen op bestelling ook versierd worden met goudverf of gegraveerd worden volgens de wensen van de koper. Ze zijn gemaakt van gehard veiligheidsglas zodat ze stootvast zijn. Het glas kan dus volledig aangepast worden aan de plaats die u hebt voorzien. Dit heeft uiteraard zijn prijs. Hoe groter de spatwand of hoe ingewikkelder het patroon voor snijden, hoe duurder het eindprodukt.

Ook alle denkbare kleuren zijn verkrijgbaar. Er bestaan 2 verschillende systemen om kleur te geven aan een spatwand. Bij het eerste wordt de achterzijde van het glas voorzien van een laag keramische verf. Bij het tweede wordt het glas zelf gekleurd. Beide systemen zijn even goed en kleurvastheid is bij beide systemen uitstekend.

Het bevestigen van een glazen spatwand aan de muur vraagt wel enige vaardigheid. Men moet er eerst voor zorgen dat de wand droog, stof- en vetvrij is. Daarna kan men speciale lijm aanbrengen op de achterzijde van de spatwand. Verdeel de lijm in streeppatroon over de achterzijde van de spatwand. Ideaal zou zijn om een zogenaamde lijmverdeelkam te gebruiken om de lijm mooi egaal uit te spreiden. Bij het aandrukken van het glas tegen de muur beweegt men dit langzaam van links naar rechts zodat alle delen van de wand een even goede hechting met de muur bekomen. Eventueel kan men de muur ook eerst behandelen met lijm zodat beide oppervlakten behandeld zijn. Hierdoor heeft men een perfecte hechting.

Vergeet zeker niet de randen te voorzien van een extra laag silicone. Deze rand moet voorkomen dat er na verloop van tijd vocht achter de wand komt. Gebruik ook een silicone of lijm die schimmelwerend is en die kan weerstaan aan warmte. Dit laatste vooral voor de spatwand achter het fornuis of kookplaat. Het spreekt voor zich dat bovenvermeld systeem alleen gaat met een ondoorzichtige spatwand, anders kan men de lijm of silicone zien. Bij doorzichtige spatwanden gaat men anders te werk. Deze laat men meestal doorlopen tot onder de rand van de bovenhangende kasten of tot achter de afzuigkap. Men kan de wand dan vastzetten aan de bovenzijde door middel van haken aangezien deze later toch niet meer zichtbaar zullen zijn. Zorg er dan gewoon nog voor dat de randen netjes afgewerkt worden met silicone tegen het vocht.

 

Inox spatwanden zijn trendy en zeer sterk

Roestvrij staal of inox is perfect om te gebruiken als spatwand in de keuken. Dit materiaal wordt in restaurants reeds lange tijd gebruikt, en niet zonder reden. Het vraagt geen onderhoud, het is sterk, het is vocht- en vetbestendig, het verkleurd niet, het roest niet, het is hittebestendig en het heeft een zeer lange levensduur. Het is een materiaal dat duur is, maar er zijn weinig of geen nadelen verbonden aan het gebruik van inox. Het is nog steeds de beste keuze als spatwand voor de keuken.

Een inox spatwand kan men bij vrijwel elke fabrikant van keukens kopen of bestellen. Meestal is men dan wel gebonden aan de afmetingen die men standaard kan leveren. Sommige kunnen de spatwand voor u op maat maken. Het is belangrijk dat u dit laat doen door een gespecialiseerd bedrijf. Het zelf snijden van inox is moeilijk en vereist speciale apparatuur. Sommige leveranciers kunnen ook een inox spatwand leveren die voorzien is van textuur. Dit is iets moeilijker om te onderhouden, maar het heeft zijn voordelen tijdens de plaatsing.

Indien u een mooie vlakke muur ter beschikking hebt in de keuken kan u het inox rechtstreeks op de muur lijmen. Indien dit niet het geval is zal men grote oneffenheden in de muur ook zien in de spatwand. Inox reflecteerd het licht, dus elke buiging in het materiaal zal duidelijk zichtbaar zijn. Zorg er wel voor dat men de lijm mooi verdeeld over het ganse oppervlak van de spatwand alsook op de muur. Men kan dus best eerst op de muur aftekenen waar de spatwand moet komen. De lijm die men hiervoor gebruikt is meestal zo sterk dat men, eenmaal de wand geplaatst is, men hem niet meer kan verwijderen. Zorg er dus voor dat de spatwand mooi recht hangt. Als de muur van de keuken niet perfect recht is kan men eventueel kiezen voor inox met textuur. Vlakke inox reflecteerd zoals gezegd het licht, maar bij inox met textuur is dit veel minder het geval, dus oneffenheden vallen ook minder snel op.

Wil men toch vlakke inox gebruiken in en vertoond de muur oneffenheden, of wil men bv voor een ruwe baksteen muur inox plaatsen, dan moet men de inox op een plaat watervast materiaal lijmen. Het beste kan men hiervoor gewoon effen veiligheidsglas gebruiken. Het is stootvast, waterdicht, kan tegen warmte en is perfect vlak. Gebruik een lijm die geschikt is om metaal op glas te lijmen en die hitte bestendig en watervast is. Als laatste stap kan men de glasplaat aan de muur lijmen. Zorg wederom dat je met de juiste lijm werkt. Rondom de glasplaat maken we de voegen dan waterdicht met silicone.