Mogelijke materialen voor keukens
Keukens dienen op een bepaalde manier afgewerkt te worden. Het werken met voeding vereist een bacterie-vrije omgeving en de gebruikte materialen moeten dan ook makkelijk te onderhouden zijn. Er moet ook rekening gehouden worden met het budget. Al deze factoren zullen, samen met de kleurkeuze in grote mate het uitzicht van de keuken bepalen.
Aandachtspunten
– De keuken moet makkelijk te reinigen zijn.
– Bij eventuele schade moeten de herstellingen makkelijk uit te voeren zijn.
– Alle oppervlakken moeten bestand zijn tegen water, olie en zuur.
– Oppervlakken moeten tegen hoge temperaturen bestand zijn.
Ieder oppervlak kan afgewerkt worden met een ruime keuze aan materialen. Vloer, muren, plafond, spatwand, kasten en werkblad, elk van deze oppervlakten kan afgewerkt worden naar eigen inzicht met de materialen die uw voorkeur genieten. Uw keuken kan hierdoor helemaal aan uw persoonlijke smaak aangepast worden.
Zo zijn plafonds meestal wit of creme-kleurig. Dit komt omdat deze kleuren beter het licht reflecteren en ze de keuken groter doen lijken. Om het plafond te verven gebruiken we een watervaste verf. Ook textuurverf kan gebruikt worden, maar dit is dan weer moeilijker te onderhouden. Indien men een bestaand plafond renoveerd zou men kunnen overwegen om het plafond te laten zakken. Als de oppervlakte van de keuken groot genoeg is kan men het plafond gerust 10 centimeter of meer laten zakken zonder hierbij het gevoel te krijgen dat de ruimte verkleind. Bij kleine of donkerkleurige keukens is dit niet aan te bevelen. Het voordeel is dat verwarmingskosten naar omlaag gaan.
Ook plafondtegels worden veel gebruikt. Deze zijn meestal vervaardigd uit kunststof. Deze tegels kunnen worden bevestigd met lijm en isoleren zeer goed warmte en geluid. Vinyl tegels zijn dan weer moeilijker te verwerken op het plafond, maar deze kunnen het plafond een goede diepte geven, afhankelijk van het motief. Zorg er echter voor dat de kleur niet te donker is.
Houten plafonds zijn moeilijk te plaatsen, maar gaan vrijwel de ganse levensduur van de keuken mee. Meestal vind men deze terug in klassieke keukens. Er bestaat tegenwoordig een heel gamma van nieuwe producten om het plafond af te werken. Zo heeft men bv metallic verf, houten tegels, metalen of aluminium panelen. Ook met verlichting moet men vooraf rekening houden. Zorg ervoor dat de verlichting aangepast is aan de stijl van de keuken en eventueel kan ingewerkt worden ik het plafond.
Trendsetting voor het werkblad, het koken en de vloer.
De gelamineerde werkbladen worden nog steeds het best verkocht. Dit is te danken aan een aantrekkelijke prijs – kwaliteit verhouding. Er worden wel steeds meer werkbladen verkocht in massief hout, kunststof en composiet materialen.Vooral deze laatste 2 zijn populair omwille van hun duurzaamheid en het weinige onderhoud dat nodig is aan dergelijke werkbladen.
Graniet en roestvrij staal blijven ook nog steeds zeer in trek mede dankzij de uitstekende hygienische eigenschappen en de slijtvastheid van deze materialen. Graniet is wel vrij duur waardoor er een duidelijke voorkeur is voor roestvrij staal.
Koken op gas staat nog steeds op nummer 1. In de eerste plaats komt dit doordat gas veruit de goedkoopste energiebron is om te koken maar ook het gebruiksgemak is doorslaggevend bij de keuze van de consument. De gaskookplaat is wel grondig veranderd tegenover vroeger.
Tegenwoordig zijn de duurdere modellen uitgerust met een glazen plaat waar de branders doorheen steken. Dit vergemakkelijkt het reinigen maar ook op het gebied van vormgeving ziet een dergelijke kookplaat er veel beter uit dan het klassieke gasfornuis. Koken op elektriciteit, zowel keramisch als met inductie, blijft omwille van de hoge energieprijs onpopulair.
Nieuw geinstalleerde keukens hebben meestal dezelfde vloer als de woonkamer. Men kiest vooral voor duurzame materialen zoals laminaat of tegels waabij de vloer bij een open of half-open keuken doorloopt in de woonkamer. Hierdoor ontstaat er uniformiteit en de keuken staat niet meer los van de leefruimte maar maakt er deel van uit.
Vinyl of hout worden steeds minder gebruikt als vloerbedekking omwille van een gebrek aan duurzaamheid van deze materialen. Vooral vallende voorwerpen zoals keukengerei kunnen schade toebrengen aan deze vloeren waardoor men al snel problemen krijg met vochtindringing.
Muren verdienen de nodige aandacht
Het meest gebruikte materiaal voor de muren in de keuken is verf of behangpapier. Tegels worden meestal gebruikt als spatwand achter het fornuis en achter de spoelbak. Verf is veruit de goedkoopste oplossing. Er zijn verfsoorten verkrijgbaar speciaal voor keukens met zeer lange levensduur en die makkelijk te onderhouden zijn. Deze soorten zijn uiteraard duurder. Het is de snelste manier om de muren af te werken.
Behangpapier is dan weer duurder dan verf omwille van de hoge eisen die er aan gesteld worden. In een keuken is het meestal vochtig en ook vetdruppeltjes zweven in de lucht. Het papier moet dus bestand zijn tegen water en vetten. Ook de lijm moet zorgvuldig gekozen worden. Houten panelen dienen van goede kwaliteit te zijn en ze moeten behandeld worden om te kunnen weestaan aan vocht en vet. Deze muurbekleding is duurder dan behangpapier.
Meestal zullen de muren contrasteren met de kasten. Een keuken die helemaal in dezelfde kleur is gaat snel vervelen en zal saai overkomen. Bepaalde oppervlakten lenen zich uitstekend om kleuraccenten te leggen. Zo kan men bepaalde onderdelen een opvallende kleur geven om ze beter te doen uitkomen. Bedenk welke stijl van keuken je wil bereiken en stem de kleur van de muren daar op af. Hou er rekening mee dat het steeds makkelijker is om de kleur van de muren te veranderen dan de kleur van de kasten. Muren dienen glad te zijn om een gemakkelijk onderhoud te verzekeren. Relief is dan wel mooier, maar niet praktisch.
Er zijn 2 soorten van verf voor de keuken. Enerzijds hebben we latex verf, deze is op basis van water, en anderzijds hebben we verf op olie basis. Latex is makkelijker om aan te brengen en het is makkelijker om het materiaal te reinigen en vlekken die nog niet opgedroogd zijn te verwijderen. Verf op olie basis vereist enige vaardigheid om aan te brengen en de geur kan langere tijd in de keuken blijven hangen. Goed verluchten is dus de boodschap.
Deze beide soorten zijn verkrijgbaar in vrijwel elke kleur die men wil, alsook in mat, satijn of glanzend. Een glanzende muurverf zal echter meer fouten in de afwerking vertonen dan matte verf. Satijn en glanzende verf, zowel op basis van water als olie, kan door middel van een zachte borstel gereinigd worden. Bij matte muurverf kan men best een vochtige doek gebruiken om te reinigen. Indien u na verloop van tijd de muren van uw keuken wenst te herschilderen moet u deze eerst afwassen om alle sporen van vet te verwijderen. Ook het opschuren van de muren en daarna stofvrij maken zorgt voor een betere hechting van de nieuwe verflaag.
Indien u behangpapier wenst te gebruiken is het belangrijk te weten dat niet alle behangpapier geschikt is om gebruikt te worden in de keuken. Vraag in een speciaalzaak naar het geschikte papier. Dit behangpapier is voorzien van een beschermende laag die resistent is tegen water en vetten en dus makkelijker afwasbaar is. Behangpapier is verkrijgbaar in zowel mat als glanzend. Hou er rekening mee dat glanzend papier de oneffenheden in de muur duidelijk zichtbaar maakt. Ook kan glanzend papier na een tijdje zijn glans verliezen, vooral in de keuken waar de omstandigheden ongunstiger zijn voor het papier.
Er bestaat behangpapier dat is opgebouwd uit meerdere lagen. Het verwijderen van dit papier is meestal makkelijker doordat de bovenlaag loslaat van de onderlaag. Hier kan men dan later gewoon het nieuwe papier overplakken. Koop zeker voldoende rollen. Het later bijkopen kan wel eens een kleurverschil opleveren aangezien niet elk kleurenbad dat de fabrikant gebruikt hetzelfde is.
Er bestaan verschillende soorten lijm voor behangpapier. Hoe zwaarder of sterker het papier, hoe beter de lijm moet zijn. In de keuken komt hier nog bij dat de lijm bestand moet zijn tegen vocht en vetten. Vraag vooraf raad aan een vakman en houd rekening met deze extra kost. Vooral de sterkere lijmsoorten kunnen vrij duur zijn.
Indien men behangpapier met een bepaald patroon of design kiest bedenk dan dat men steeds per rol een deel verlies heeft omdat het patroon mooi moet aansluiten bij de vorige rol. Ook bestaan er nogal wat kwaliteitsverschillen in de patronen. Vermijd het gebruik van motieven zoals potjes of bolletjes. Er bestaan voldoende goed ontworpen patronen. In kleine keukens kan men best kleine designs gebruiken. Grote designs zullen de keuken al snel druk en overvol doen lijken. Gebruik ook geen papier met sterk contrasteren kleuren. In grotere keukens kan er dan wel weer gewerkt worden met grotere designs en meer contrast.
Bij keukens in klassieke stijl worden de muren meestal afgewerkt met hout. Er zijn verschillende mogelijkheden. Men kan kiezen voor houten latten die verkrijgbaar zijn in diverse afmetingen. Deze kunnen ofwel vertikaal, horizontaal of diagonaal geplaatst worden tegen de muren. Meestal zijn deze wat betreft de beschermlaag die ze moeten hebben identiek aan vloerplanken geschikt voor keukens. De slijtvastheid is uiteraard niet van belang, maar wel de ondoordringbaarheid voor vocht en vet.
Ook houten panelen, al dan niet voorzien van relief, kunnen gebruikt worden. Deze zijn dan weer duurder dan de houten latten. Vooral wanneer er panelen moeten verzaagd worden of aangepast worden aan het model van de keuken moet men wel over enige handigheid en het nodige gereedschap beschikken. Alle houtsoorten dienen zeer goed beschermd te worden tegen vocht en vet. Men kan vernis in vele verschillende tinten krijgen, van licht tot donker. Men hoeft zich uiteraard niet alleen tot vernis te beperken. Ook verf, en dan denken we aan witte of cremekleurige verf, kan gebruikt worden. Dit is vooral interessant wanneer de keuken niet al te groot is. Hoe lichter de muren, hoe groter de ruimte lijkt.
Indien men vrij handig is kan men ook gewone houten platen tegen de muren bevestigen en deze dan afwerken met fineer. Het grote voordeel hierbij is dat wanneer men een plaat verkeerd zaagt dit niet zo erg is, deze platen kosten slechts een fractie van houten panelen die reeds voorzien zijn van een motief. Het afwerken met fineer is dan weer moeilijker. Fineer is verkrijgbaar in vele verschillende houtstructuren. Het is een dun laagje echt hout dat bovenop de platen wordt gelijmd. Men moet zeer nauwkeurig en zuiver te werk gaan. Vuil of vet dat zich achter het fineer bevind kan later er verantwoordelijk voor zijn dat men vlekken krijgt of dat het fineer loslaat van de panelen. Gebruik het liefst panelen met zo weinig mogelijk structuur om het onderhoud te vergemakkelijken.
Tegels zijn uitermate geschikt voor gebruik in de keuken. Ze zijn bestand tegen water en vetten, makkelijk om te onderhouden en uitermate sterk, slijtvast en kleurecht. Ze worden gemaakt van een mengeling van verschillende soorten klei en op hoge temperatuur gebakken. Let er op om voor een keuken alleen geglazuurde tegels te kopen. Deze kan men herkennen aan een blinkend oppervlak. Koop een paar tegels extra voor het geval er breuk is tijdens het plaatsen of om op latere datum herstellingen uit te voeren. Indien men later tegels bijkoopt kan het zijn dat de kleuren niet meer hetzelfde zijn als de tegels die men reeds geplaatst heeft.
Gebruik een voegcement op basis van epoxy. Dit is waterbestendig en schimmelwerend. Deze kan men verkrijgen in wit of gekleurd. Men kan hem ook zelf kleuren door toevoeging van pigmenten. De muren dienen droog te zijn vooraleer men de tegels aanbrengt. Dit kan rechtstreeks op bestaande stenen ondergrond of op houten ondergrond. Indien de muren vochtig zijn moeten deze eerst goed uitdrogen.
Wanneer tegels na verloop van tijd loskomen is dit meestal niet te wijten aan de cement die gebruikt werd maar aan het feit dat er zich vocht achter de tegel heeft gevormd. Dit kan moeilijk weg te krijgen zijn. Er bestaan middelen om vochtige plekken te behandelen, maar meestal verplaatst het probleem zich dan naar omliggende tegels. Probeer de oorzaak aan te pakken. Indien het een buitenmuur betreft kan men proberen om deze langs buiten met een speciaal middel te behandelen om hem waterdicht te maken. Deze middelen zijn kleurloos.
Om tegels te plaatsten gebruikt men zogenaamde kruisjes. Deze dienen op de hoeken van de tegels geplaatst te worden en ze zorgen ervoor dat de tegels allemaal op de juiste afstand van elkaar geplaatst worden. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende afmetingen voor verschillende breedtes van voegen.
De vloer in de keuken moet van een goede kwaliteit zijn
Keukens kunnen verschillende soorten van vloeren hebben. In de eerste plaats zal men een vloer willen hebben die gemakkelijk te onderhouden is, maar we dienen ook rekening te houden met het gevoel dat we krijgen wanneer we over deze vloer lopen alsook of de vloer geluid absorberend is of niet. Algemeen genomen kan men stellen dat zachte keukenvloeren meer geluid absorberen dan harde vloeren. Sommige vloeren hebben een ondervloer nodig. Vraag raad aan uw vakman en hou rekening met deze extra kost.
In een keuken waar er veel passage is, zoals wanneer deze op een centrale plaats in de woning ligt, kan men beter kiezen voor vinyl op rol dan vinyl tegels. Hoe dikker het vinyl, hoe beter de kwaliteit en slijtvastheid. Sommige merken geven tot 10 jaar garantie, uiteraard zijn deze merken duurder. In een gespecialiseerde zaak zal men u perfect kunnen vertellen welke vinyl uit hun aanbod geschikt is om in keukens te gebruiken. Indien de glans van het vinyl verdwijnt kan men door middel van een speciaal product dit gedeeltelijk terug restaureren. Dit zal echter niet zo lang meegaan als de originele glanslaag. Indien men een scherp voorwerp op deze vloerbedekking laat vallen zal dit vrijwel zeker schade toebrengen. Vinyl op rol is duurder dan vinyl tegels en vereist meer handigheid om te plaatsen. Vooral het snijden kan nogal eens problemen geven. Op het gebied van onderhoud is vinyl op rol beter geschikt dan vinyl tegels. Er zijn geen voegen waar het vuil zich in kan vastzetten. Meestal is het zeer aangenaam om op te lopen.
Vloeren met vinyl tegels kan men in veel keukens terugvinden. De duurdere kwaliteits producten hebben meestal een design dat doorloopt op de volgende tegel. Ook is er in de duurdere prijsklasse een ruim aanbod voorhanden. De prijs van dergelijke tegels in verhouding tot andere vloeren valt best mee. Indien u een strak budget dient na te leven is dit wellicht de beste keuze.
Ze zijn volledig bestand tegen water en olie. Het nadeel is dat meubilair dat lange tijd op dezelfde plaats heeft gestaan een afdruk zal achterlaten. Bij de duurdere tegels zal deze na een tijdje weer weggaan, bij de goedkopere niet. Ze zijn makkelijk te onderhouden. Regelmatig dweilen is voldoende. Ze zijn ook aangenaam om op te lopen.
Houten vloeren in de keuken dienen zeker beschermd te worden tegen vocht. Een vernis van zeer goede kwaliteit en meerdere lagen is vereist. Na verloop van tijd kan het zijn dat de vernis her en der aan vernieuwing toe is. Het probleem hierbij is dat dergelijke reparatie meestal achteraf nog zichtbaar is. De te repareren plaats moet eerst grondig geschuurd worden vooraleer men kan vernissen.
Laminaat is beter omdat dit vanuit de fabriek reeds behandeld is met een extra slijtvaste laag vernis. Wederom, vraag een vakman om laminaat speciaal voor keukens. De prijs van dergelijke vloeren is vergelijkbaar met deze van stenen tegelvloeren. Hout heeft een warme uitstraling en zeer goede isolerende eigenschappen. Water of vocht dat op de vloer terecht komt moet snel verwijderd worden. Dweilen kan, maar gebruik niet te veel water. Houten vloeren geven een aangenaam gevoel om op te lopen.
Acrylaat is een vloeibare kunststof die na het aanbrengen uithard en een permanente vloer geeft. Uitermate geschikt voor gebruik in de keuken. Het is perfect waterdicht en heeft geen nood aan vernis of andere waterafstotende middelen. Meestal worden er meerdere lagen aangebracht met tussenin een droogtijd. Bij intensief gebruik kan het nodig zijn om elke 5 tot 7 jaar een nieuwe toplaag te gieten. Deze vloeren laat men best plaatsen door een vakman. De prijs van dergelijke vloer is vergelijkbaar met deze van een stenen tegelvloer. Elke oppervlakte kan naadloos behandeld worden.
Keukens die intensief gebruikt worden krijgen best een stenen tegelvloer. Hoewel elke tegel op de muur kan gebruikt worden, kunnen slechts enkele soorten gebruikt worden voor de vloer. Vloertegels zijn harder en slijtvaster. Vraag een vakman om raad indien u niet zeker weet welke tegels u best koopt voor de keuken. Kleur en motief van de tegels dienen zorgvuldig gekozen te worden aangezien het later zeer moeilijk is om ze vervangen door andere. Ook kan men er best voor zorgen dat men een bepaalde hoeveelheid tegels als reserve koopt. Meestal breken er wel een paar tijdens het snijden of kunnen ze van pas komen wanneer later reparaties dienen uitgevoerd te worden.
Vraag ook aan een vakman welke voegcement u nodig hebt voor de keukenvloer. De ondergrond moet mooi egaal zijn anders bestaat het gevaar dat later tegels los komen of breken. Tegels zijn duurder dan vinyl. Reken hierbij zeker de kosten voor het eventueel egaliseren van de vloer en de voegcement. Ook heeft men een tegelsnijmachine nodig. Het comfort voor de voeten is minimaal, tenzij men over vloerverwarming beschikt.